Decubitex
Denizli de yaşayan üç girişimci, 2011 yılında Almanya da teknik tekstiller fuarında yapmış olduğu bir inceleme gezisinde bulduğu özel bir elyaf sayesinde, bası yaralarının oluşumunu önleyebilecek olağanüstü bir fikri ortaya koydular. Bunun üzerine Pamukkale Üniversitesi Tekstil mühendisliği bölümü ile başlattıkları proje, Tübitak 1505 kapsamında desteklenmeye uygun görüldü.
3 yıl boyunca yapılan araştırma, üretim ve Pamukkale Üniversitesi yoğun bakım biriminde ki testler sonucunda, “Decubitex” i ortaya çıkardı.
Decubitex kullanımı ile ilk hedef hastayı, kendi tahriş edici asit içeren neminden korumak ve bası bölgelerinde kan dolaşımına artırmaya destek olmaktır. Normal kullanılan çarşaf ve yatak üzerinde nemin ten ile teması devam etmektedir. Decubiteks elyafı ise nemi, alt katmanında oluşan hava hücreleri ile birlikte hızlı bir şekilde buharlaştırmakta ve hastanın teninin asidik sıvı ile temasını en aza indirgemektedir.
İkinci özellik olarak tene temas eden Decubitex kumaşı, pozisyon değiştirme esnasında ten ile birlikte hareket ederek, alt hücre katmanlarının kayganlığı sayesinde, tende çiziğe neden olan sürtünmenin önüne geçmektedir.
Decubitex, ev veya hastane şartlarında kullanılan çarşaf ve yatağa göre nemi 20 kat daha hızlı bedeninizden uzaklaştırma özelliğinde sahiptir.
4 yıllık AR-GE çalışmaları sonucunda ortaya çıkan ürün, Türkiye de ve yurt dışında ilgi uyandırmış ve bası yaraları oluşması muhtemel hastalar için ümit olmuştur.
Şekil 1. Kumaşların ısıl ve nem özellikleri Ege Üniversitesi Tekstil Araştırma Merkezi’nde test edildi. Alambeta, Permetest ve MMT cihazları ile yapılan ölçümler aşağıdaki şekillerde verilmiştir. Alambeta test sonuçları Dakoteks elyaf ile üretilen çarşafların ısıl özelliklerinin genellikle %100 pamuklu kumaşlara göre daha iyi olduğunu göstermektedir (Şekil 1). Örneğin en düşük ısıl soğurganlık değeri %100 pamuklu kumaşta elde edilmiştir. Örme kumaşların kalınlıkları beklendiği gibi dokuma kumaşlara göre daha yüksektir.
Permetest sonuçlarını göstermektedir ki %100 pamuklu örme kumaşın su buharı direnci en yüksek iken, su buharı geçirgenliği de Dakoteks elyaf içeren kumaşlara göre en düşük değerdedir. Su buharı direnci bir başka yöntemle de ölçülmüş ve sonuçlar Permetest’e benzer çıkmıştır.
Subjektif Test Sonuçları
Pamukkale Üniversitesi hastanesi kliniklerinde yatan hastalardan bilinci yerinde olan rassal olarak 105’i (55 erkek ve 50 kadın) seçilmiştir. Bu hastalara üniversiteye “yeni çarşaf” alımı yapılacağı ve 2 çarşaf seçeneği olduğu belirtilmiştir ve iki çarşafın 1’er gün kullanıldıktan sonra dağıtılan anket formunun doldurulması istenmiştir (Anket formu ekte sunulmuştur). 5 başlık altında yapılan değerlendirme sonuçları Şekil 7’de verilmiştir. Her başlıkta Dakotek elyafı içeren çarşaflar %100 pamuklu çarşaflara göre daha iyi sonuçlar vermiştir
Dakoteks sağlık konularında kullanılan geleneksel %100 pamuklu tekstil ürünlerinden farklı yeni bir buluştur. Pamukkale Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Anabilim dalı bünyesinde geliştirilmiştir.
Faydaları
· Isıl Direnci %100 pamuklu kumaşlardan %50 daha düşüktür.
· Isıl İletkenliği %100 pamuklu kumaşlardan daha yüksektir.
· Isıl soğurganlığı %100 Pamuklu kumaşlara oranla yaklaşık %100 daha fazladır.
· Su buharı geçirgenliği %100 pamuklu kumaşa oranla %30 daha fazladır.
Mevcut basi yarası tedavilerinde kullanılan standart ürünlere göre daha fazla nem ve ısı transferi yaptığı için derinin yumuşaması, tahriş olması ve yara oluşması sürecine pozitif katkı sağlamaktadır. Tek başına yara tedavisinde direkt etkisi yoktur. Mevcut kumaş özellikleri sayesinde tedaviye destek sağlamaktır.
ÖDÜLLÜ ÜRÜN
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Dünya Gazetesi işbirliği ile 2016 yılında ilk kez düzenlenen ‘İhracatın Gizli Şampiyonları’ ödülleri TİM’in organize ettiği İhracat Zirvesi’nde verildi. İhracat Zirvesi’nin birinci gününde gerçekleşen ödül törenine Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi de katıldı. Törende 3’ü özel olmak üzere 13 kategoride ihracat gerçekleştiren firmalar ödüllendirildi. Ödüller, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Maliye Bakanı Naci Ağbal, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, TİM Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki ve DÜNYA Süper Veb Ofset AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Didem Demirkent tarafından şirketlerin yöneticilerine takdim edildi.
Bu ödüller arasında En Çevreci Şampiyon Ödülü İpeker Tekstil’e, Üniversite-Sanayi İşbirliği Ödülü Dakotek Teknik Tekstil’e ve e-ihracat Ödülü de Kök-N Tasarım’a verildi.
Teknik Tekstil Uygulaması Ödülü
Üniversite-Sanayi işbirliği ödülünü alan Decubitex isimli ürün Pamukkale Üniversitesi Tekstil Mühendisliği’nden Doç. Dr. Yüksel İkiz ve TÜBİTAK ortaklığı, araştırması ile geliştirildi. DAKOTEK Teknik Tekstiller firması hastalarda bası yaralarının oluşmasını önleyen bu ürünü geliştirdiği ve ihraç ettiği için ödüle layık görüldü. İsa Dal ve Mustafa Koltuksuz tarafından 2011 yılında başlatılan projeye TÜBİTAK tarafından destek verildi. Ürünün geliştirilip uygulanması ve mükemmel hale getirilmesi 4 yıl sürdü. Bu süreçte İspanya, İsviçre ve Amerika’dan destekler alındı. Dünyada muadili olmayan ve satışa başlanan ürün, yatan hastalarda yaraları önlemektedir ve yaraların büyümesini engellemeye yardımcı olmaktadır.